Baśniowy świat Cyganów Jerzego Ficowskiego

Moje nowe odkrycie – Jerzy Ficowski i jego „Gałązka z Drzewa Słońca. Baśnie cygańskie”.

Chociaż książka wydana została po raz pierwszy w roku 1961, odkryłam ją dopiero teraz!

Niedawno wyszło wznowienie „Gałązki z Drzewa Słońca” z przepięknymi ilustracjami Aleksandry Kucharskiej-Cybuch.

Jerzy Ficowski (1924-2006) to postać niezwykła – poeta, prozaik, eseista, autor piosenek, tłumacz z siedmiu języków w tym cygańskiego. Znawca folkloru żydowskiego i cygańskiego. Do tego żołnierz Armii Krajowej i uczestnik powstania warszawskiego. Ostatnio przybliżył jego postać film „Papusza” Joanny Kos-Krauze i Krzysztofa Krauze.

„Gałązka z Drzewa Słońca” to opracowanie literackie zebranych przez autora baśni cygańskich. Jak można by się domyślić z cytatu z książki, zebranych od samych Cyganów:

…”- Dokąd idziesz? – zapytała mnie Siostra Ptaków.

– Przed siebie – odpowiedziałem. – Słyszałem, że kiedy idzie się przed siebie, zawsze się gdzieś dojdzie, i rzeczywiście: doszedłem do tej polany i spotkałem was, choć nie wiedziałem, że tu jesteście. Gdybym nie ruszył się z domu, na pewno nie spotkałbym nikogo.

– Prawdę mówisz – odrzekła Siostra Ptaków. – Ale powiedz mi, czego szukasz.

– Baśni – powiedziałem. – Ale jakoś nie znalazłem jeszcze ani jednej. Zebrałem trochę jagód, kilka grzybów, ale dotąd nie natknąłem się na żadną bajkę.

– Zostań z nami – Powiedziała”….

Baśnie podobno opowiadają ptaki trzeba się tylko wsłuchać i odczytać je ze śladów ich nóg na ziemi, które są zapisem słów, zupełnie jak czarne nuty zapisujące muzykę na pięcioliniach.

I tak przez wiele stron książki przeplatają się baśnie pełne dymu z ogniska, przyrody wokół, przedziwnych stworów związanych z ziemią. Pełne są przestrzeni, wędrówki i szczęścia z wolności. Spotykamy w nich, co i rusz Cyganów i śledzimy ich losy.

Możemy się dowiedzieć też o najprostszych sprawach, takich jak to skąd się wzięły na świecie pchły.

Wiele myśli jest tak odmiennych od tych, do których jesteśmy przyzwyczajeni, że już ich obserwowanie jest wielką przyjemnością.

Piękne jest motto książki Thagara Sovnakuno, w którym zawarta jest jej myśl przewodnia. „Skąd jesteś? Zewsząd. Dokąd idziesz? Wszędzie. A po co? Żeby zaprzyjaźnić się ze światem”.

Zachęcam, szczerze zachęcam, jeśli nie chcecie czytać ich sami, otwórzcie książkę w towarzystwie Waszych dzieci, wnuków, prawnuków lub ukochanych i zanurzcie się na chwil kilka w ten cygański baśniowy świat.