mostek nad rzeką łączącą stawy

obelisk upamiętniajcy polowania Augusta III Sasa

budynek stajni i brama tzw. kuchenna

Podobno Puszcza Białowieska przetrwała dzięki temu, że królowie upodobali sobie ją na miejsce polowań. Dzięki temu puszcza trwała w swej dzikości, aby od czasu do czasu użyczyć swych ostępów i dóbr, a to królowi Władysławowi Jagiełło, a to Augustowi III, czy Augustowi Poniatowskiemu. Po upadku Rzeczypospolitej i III rozbiorze Polski, w roku 1795 Puszcza Białowieska stała się częścią Imperium Rosyjskiego. W roku 1888 car Aleksander III postanowił wybudować w Białowieży pałac. Jak postanowił tak też się stało, stanął na niewielkim wzgórzu eklektyczny pałac otoczony przepięknym parkiem angielskim. Doprowadzona została do Białowieży kolej żelazna, po której torach w carskim pociągu składającym się z 10 lub więcej wagonów przyjeżdżała raz na dwa, trzy lata rodzina carska, najpierw Aleksandra III, potem Mikołaja II. Podobno ostatni raz car Mikołaj II przyjechał popatrzeć już tylko na pałac w roku 1915.

Niestety historia była równie bezlitosna wobec pałacu i pociągu carskiego jak i wobec samej rodziny.
Po pałacu nie zostały nawet fundamenty. Istniał on jeszcze w dwudziestoleciu międzywojennym, gdy Polska odzyskała niepodległość, znów nadano jego pomieszczeniom charakter reprezentacyjny, mieściły się tutaj apartamenty prezydenta Ignacego Mościckiego i odbywały się spotkania z polowaniami, na które zapraszano głowy państw. W okresie II wojny światowej pałac został zniszczony, jednak pozostały mury i profesor August Dehmel walczył o jego odrestaurowanie w latach pięćdziesiątych, niestety ówczesne władze postanowiły pałac rozebrać i tak tow latach 60 na jego miejscu stanął nowy budynek początkowo hotelowy, a obecnie mieszczący w swoich murach również Muzeum Przyrodnicze.

dom marszałkowski

dom gubernatora

stajnia

brama

cerkiew z: wikipedia

W niektórych domach Białowieży, według jej mieszkańców można spotkać całe ściany pobudowane z odzyskanej cegły z pałacu carskiego, czasami ktoś pokaże uratowane kafle, ale poza tym pozostały tylko stare fotografie między innymi fotografa Z. Karasika wykonane dla Wielkiego Władimira Aleksandrowicza, na których widnieje przepiękny budynek z wieżyczkami i wspaniałe wnętrza.
Spacerując po parku odnajdziemy śliczny drewniany dom gubernatora, w którym podobno sypiał Car Mikołaj II i w którym zbierano trofea. Jest tutaj brama carska, stajnie i dom marszałkowski, oraz budynki gospodarcze, ale o pałacu niestety możemy tylko pomyśleć, wyobrazić go sobie na wzgórzu otoczonym rozległym parkiem. Pozostały resztki parku z jeziorami i mostkiem, ale pałacu i rodziny cara nie ma już na świecie… Tuż przy parku stoi budynek cerkwi z przepięknym wnętrzem i budynek poczty, który również należał do zabudowań carskich. Nieco dalej stoi budynek stacji kolejowej, w którym obecnie mieści się Restauracja Carska.

budynek stacji carskiej

podobno autentyczny piec

Restauracja Carska o iście carskich cenach

Szkoda, bo w historii rodziny carskiej ciągle pozostaje nostalgia za zniszczonym światem wielkiej Rosji i dramat rewolucji. Z pewnością byłoby niezwykle interesująco zwiedzić pałac carów w Białowieży.
Dodam tylko na koniec, że pociągi carskie również zostały zniszczone, chociaż możliwe jest, że jeden przetrwał. Pociągi przez pewien czas po Rewolucji Lutowej używane były przez ministrów Rządu Tymczasowego do poruszania się po Rosji, następnie między innymi przez Trockiego, przez jakiś czas jeden z pociągów służył Armii Czerwonej, jako ruchoma kwatera główna. Istnieje prawdopodobieństwo, że w muzeum kolejnictwa w Finlandii znajduje się do tej pory jeden z ocalałych carskich pociągów.
Wielbicielom pociągów, zatem, nie pozostaje nic innego jak tylko pojechać i obejrzeć…

Zdjęcia zamku i wnętrz z: radzima.org

Zdjęcie cerkwi z wikipedii – obecnie cerkiew jest w rusztowaniach

Pozostałe zdjęcia własne.